2011-02-03

Nowe stawki VAT w branży budowlanej

Od początku roku obowiązują nas nowe stawki podatku VAT. Zobaczmy, jak zmieniły się one w odniesieniu do branży budowlanej. Na najbliższe cztery lata, czyli do 31 grudnia 2013 roku obowiązują wyższe niż do tej pory stawki. I tak podstawowa stawka została podniesiona z 22% do 23 %, zaś obniżona wynosi obecnie 8%. Jak wiemy, obniżona stawka obejmuje usługi budowlane dla budownictwa mieszkaniowego, ale nie całego. Nie każdy jednak pamięta, co obejmuje ta definicja. Przypomnijmy zatem. Na co niższy VAT Obniżona stawka obejmuje usługi świadczone dla budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Są to całe obiekty lub ich części oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych, sklasyfikowanych w PKOB (Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych) w dziale 12. Są to: - hotele i budynki zakwaterowania turystycznego; - budynki biurowe; - budynki handlowo-usługowe; - budynki transportu i łączności; - budynki przemysłowe i magazynowe; - ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej; - budynki kultury fizycznej. Taka stawka VAT obejmuje także budynki szpitali i zakładów opieki medycznej, opisane w dziale 12 w klasie 1264. W tej klasie znajdują się: - budynki instytucji świadczących usługi medyczne i chirurgiczne oraz pielęgnacyjne dla ludzi, - sanatoria, szpitale długoterminowego lecznictwa, szpitale psychiatryczne, przychodnie, poradnie, żłobki, ośrodki pomocy społecznej dla matki i dziecka, - szpitale kliniczne, - szpitale więzienne i wojskowe, - budynki przeznaczone do termoterapii, wodolecznictwa, rehabilitacji, stacje krwiodawstwa, laktaria, kliniki weterynaryjne, itp., - budynki instytucji ochrony zdrowia świadczące usługi zakwaterowania, z opieką lekarską i pielęgniarską dla ludzi starszych, niepełnosprawnych, itp. Opisana klasa nie obejmuje domów opieki społecznej (bez opieki medycznej) dla ludzi starszych lub niepełnosprawnych. Na obniżoną stawkę nie załapują się też duże domy jednorodzinne - o powierzchni powyżej 300 mkw. oraz mieszkania o powierzchni ponad 150 mkw. Warto starannie zapoznać się z powyższą klasyfikacją, gdyż okaże się ona bardzo przydatna podczas rozliczania kosztów usług. Jeżeli bowiem tylko część lokalu lub obiektu jest objęta obniżoną, 8-procentową stawką VAT, wówczas należy w fakturze uwzględnić dwie stawki podatku: 23% oraz 8%. Konieczne jest przy tym podzielenie obejmowanej usługami budowlanymi powierzchni użytkowej na "zwykłą" i tę obejmowaną klasyfikacją budownictwa społecznego. Co z montażem okien Należy też zwrócić uwagę, iż została cofnięta możliwość stosowania obniżonej stawki podatku w stosunku do montażu okien. W uzasadnieniu do projektu o nowych stawkach podatku czytamy m.in.: "W przypadku montażu dokonywanego przez producenta czynność ta była traktowana jako dostawa towarów, natomiast montaż wykonywany przez innych podatników był traktowany jako świadczenie usług. Ponieważ zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług odstąpiono od zasady, iż towary i usługi identyfikuje się przy pomocy klasyfikacji statystycznych, a także mając na uwadze, że klasyfikacja PKWiU z 2008 r. montaż towarów przez ich producentów klasyfikuje jako świadczenie usług. Ustały przesłanki przemawiające za istnieniem tej pozycji". Stosowanie obniżonej stawki na montaż okien jest możliwe tylko w przypadku, gdy jest on traktowany jako prace konserwacyjne oraz gdy ów montaż będzie miał miejsce w budownictwie objętym społecznym programem mieszkaniowym. I z pewnością z tych możliwości będą korzystali usługodawcy. Obniżona stawka podatku obowiązuje zresztą dla wszystkich robót konserwacyjnych wykonywanych w obiektach budownictwa mieszkaniowego. Konserwacja jest rozumiana jako wykonywanie robót mających na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku. Ta definicja zawarta jest w § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16.08.1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dziennik Ustaw z 1999 r. nr 74 poz. 836). Stawkę 8% możemy więc stosować do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Jeśli jednak mamy wątpliwości, czy dane roboty można zakwalifikować do objętych obniżoną stawką, najlepiej spojrzeć do przepisów ustawy o VAT, w tym do art. 41 ust. 12. Z kolei wiele definicji stosowanych tam pojęć znajdziemy w ustawie Prawo budowlane. Więcej matematyki Zapewne najwięcej trudności będzie sprawiało obliczenie kwot do faktury. Pierwszym krokiem jest ustalenie tzw. proporcji, czyli stosunku powierzchni użytkowej kwalifikującej się do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym do całkowitej powierzchni użytkowej. Przypomnijmy, że w przypadku mieszkania maksymalna powierzchnia kwalifikująca się do obniżonej stawki wynosi 150 mkw. Dzielimy zatem tę wartość przez całkowitą powierzchnię użytkową lokalu i otrzymujemy np. wartość 0,72. Następnie ustalamy obrót podlegający stawce VAT 8%, mnożąc koszt brutto prac przez 0,72. Teraz ustalamy obrót podlegający stawce 23%, odejmując kwotę opodatkowaną niższą stawką od kosztu brutto prac. Pozostaje jeszcze obliczenie kwot. Kwota VAT opodatkowana 8% to obrót podlegający stawce VAT 8%, pomnożony przez 8/108. Kwota VAT opodatkowana 23% to obrót podlegający stawce VAT 23%, pomnożony przez 23/123. Kolejnym, choć z pewnością nie wyczerpującym listy wątpliwości, problemem jest rozliczenie prac wykonanych wprawdzie w ubiegłym roku, ale jeszcze nie rozliczonych. Jeżeli część płatności już została uregulowana, zgodnie z obowiązującymi w 2010 roku stawkami 22% lub 7%, płatność przypadająca na bieżący rok musi już uwzględniać zmienione stawki. Obowiązek podatkowy następuje bowiem z chwilą otrzymania należności i dotyczą go obowiązujące w danym momencie przepisy. Hanna Czerska